بیماری های حین حاملگی
بارداری از جمله حساس ترین و حائز اهمیت ترین دوره هایی است که بانوان باید توجه بیشتری به شرایط و وضعیت جسمانی خود داشته باشند. اگر خانم های باردار در این دوران به بیماری خاصی مبتلا شوند ، خطر آسیب به جنین بسیار افزایش می یابد که در موارد حاد می تواند سبب سقط جنین و یا نوزادی با اختلالات مادرزادی نیز متولد شود. در ادامه مقاله دکتر شیرین نیرومنش با ما همراه باشید تا از تمامی جوانب بیماری های حین حاملگی اطلاعت بیشتری کسب کنید.
کدام دسته از مادران باردار در معرض دیابت قرار دارند ؟
افزایش قند خون در دوران حاملگی امری خطرناک تلقی می شود که نباید به سادگی از کنار آن رد شد. چرا که در صورت ساده انگاشتن و عدم کنترل ، قند خون می تواند به جفت انتقال یافته و از طریق جفت به خون جنین راه یابد و مشابه نوعی سم در بدن جنین عمل نماید. دیابت حاملگی یا بارداری ، جزء شایع ترین بیماری های حین حاملگی است که متاسفانه در سراسر جهان و همینطور ایران در حال افزایش است.
دلایل افزایش ابتلا به دیابت در دوران بارداری
- اضافه وزن
- سابقه ژنتیکی ابتلا به دیابت
- بارداری در سن بالای 25 سال
- سابقه بارداری دوقلو در خانواده
- رژیم های غیر اصولی و نادرست غذایی
- سابقه تولد نوزاد با وزن بیش از 4 کیلوگرم
توجه داشته باشید که در صورت افزایش قند خون به عنوان یکی از بیماری های حین حاملگی ، مادر طی ماه های ابتدایی بارداری ، سقط جنین را به صورت مکررتجربه خواهد کرد و در غیر اینصورت نیز جنین در معرض نقایص مادرزادی قرار خواهد گرفت.
ابتلا مادر به دیابت در ماه های اول بارداری چه خطراتی را به دنبال دارد ؟
احتمال اختلالات مادرزادی قلبی از جمله بیماری های حین حاملگی ، برای جنین مادرانی که در ماه های ابتدایی حاملگی خود به دیابت مبتلا می شوند ریسکی جدی محسوب می شود. عموما در اثر افزایش میزان قند خون جنین ، وزن نوزاد در زمان تولد از سایر نوزادان بالاتر خواهد بود و بنابراین احتمال زایمان به روش سزارین به دلیل وزن بالای جنین نیز وجود خواهد داشت. همچنین در اثر افزایش قند خون جنین ، مایع موجود در اطراف جنین نیز افزایش یافته و لذا به دنبال آن خطر زایمان زودهنگام و اختلالات تنفسی برای نوزاد پس از تولد افزایش خواهد یافت.
پزشک متخصص زنان در مواجهه با مادران مبتلا به دیابت چه اقداماتی را انجام می دهد ؟
بهترین متخصص زنان در تهران ، پس از تشخیص بیماری های حین حاملگی همانند دیابت برای مادرانی که دارای سابقه ژنتیکی دیابت در خانواده درجه یک ، سن بالا در زمان بارداری یا اضافه وزن باشند ، تست تحمل گلوکز تجویز می نماید. البته لازم به ذکر است که این تست برای مادرانی که هیچ یک از علائم فوق را ندارند نیز در هفته 24 حاملگی تجویز می گردد.
توجه داشته باشید که چنانچه نتیجه تست تحمل گلوکز مثبت باشد ، در ابتدا بسته به سن و وزن مادر یک رژیم غذایی مناسب و فعالیت های ورزشی سبک توصیه می گردد و در صورتی که قند خون با این روش ها پایین نیاید پزشک متخصص برای مادر انسولین تزریق می نماید.
نکته ای که ذکر آن از اهمیت بالایی برخوردار است این است که قند خون باید تا پایان دوران حاملگی کنترل گردد و همچنین وزن جنین و مایع دور او نیز اندازه گیری شود. معمولا نوزادان تولد یافته از مادران مبتلا به دیابت ممکن است به دلیل ابتلا به قند خون ، نوسانات کلسیم و زردی بلافاصله پس از تولد در بخش نوزادان بستری شوند ، به علاوه این دسته از نوزادان ممکن است پس از 40 سالگی به دیابت نوع 2 مبتلا گردند. خوشبختانه در اکثر موارد ، دیابت بارداری پس از تولد جنین مرتفع می گردد و با رسیدن قند خون به حد طبیعی دیگر نیازی به تزریق انسولین وجود نخواهد داشت.
منظور از فشار خون بالا چیست ؟
مقصود از فشار خون بالا که از جمله بیماری های حین حاملگی می باشد این است که فشار زیادی از طریق خون به جداره سرخرگ ها وارد می آید و شدت آن بسیار زیاد است. گرچه فشار خون بالا برای هر فردی می تواند رخ دهد ، اما خانم های باردار بیش از سایرین در معرض آن قرار دارند.
چگونه می توان فشار خون را در دوران بارداری کنترل نمود ؟
حاملگی و فشار خون بالا به طور همزمان مسئله ای خطرناک نیست ، اما در صورت ابتلای مادر به فشار خون بالا (چه در دوران قبل از بارداری و چه در دوران حاملگی) نیاز به رعایت مراقبت های خاص امری ضروری می باشد.
انواع فشار خون که زنان در دوران بارداری ممکن است به آن مبتلا شوند عبارتند از :
- فشار خون بارداری که اغلب پس از هفته بیستم بارداری اتفاق می افتد.
- فشار خون مزمن که پیش از حاملگی نیز وجود داشته است یا قبل از هفته بیستم بارداری به وجود می آید.
- فشار خون مزمن توام با پره اکلامپسی که در خانم هایی که قبل از بارداری مبتلا به فشار خون بوده اند رخ می دهد.
دلایل ابتلا به فشار خون بارداری
- اضافه وزن
- بی تحرکی
- اولین بارداری
- استعمال سیگار
- مصرف مشروبات الکلی
- وجود بیش از یک جنین در رحم
- بارداری در سن بالای 40 سال
- سابقه ژنتیکی ابتلا به بیماری کلیوی
عوارض فشار خون بالا در بارداری
فشار خون بالا در دوران بارداری به عنوان یکی از شایع ترین بیماری های حین حاملگی شناخته می شود که به دلیل ایجاد فشار زیاد به قلب و کلیه ها ، مادر را در معرض بیماری های قلبی ، سکته مغزی و بیماری های کلیوی قرار می دهد. از دیگر عوارض فشار خون بالا می توان به محدودیت روند رشد جنین ، جدا شدن جفت از جنین ، زایمان زودهنگام و عمل سزارین اشاره نمود. مادران باردار باید توجه نمایند که در صورت ابتلا به فشار خون بارداری که یکی از بیماری های حین حاملگی است ، به طور مرتب و متناوب فشار خون خود را کنترل کنند و همچنین از طریق سونوگرافی وضعیت رشد جنین را نیز پیگیری نمایند ، چرا که به این ترتیب می توانند یک بارداری بی خطر را پشت سر بگذارند و نوزادی سالم به دنیا آورند.
تاثیر تیروئید در بارداری
تیروئید از جمله بیماری های حین حاملگی بوده که مسئول ترشح هورمون های بسیار مهمی است که بر سیستم بدن تاثیر بسزایی دارد. بنابراین بر هم خوردن تعادل هورمون تیروئید می تواند سلامت هر فردی را به مخاطره بیاندازد. از آنجا که کم کاری یا پرکاری تیروئید در اثر ترشح بیش از اندازه هورمون ها می تواند موجب ایجاد عوارضی از قبیل مشکلات هورمونی ، مشکلات تخمک گذاری ، زایمان زودرس ، سقط جنین و نازایی در خانم ها شود ، لذا تشخیص به موقع بیماری تیروئید و درمان به هنگام آن در سلامت زنان به ویژه زنان باردار بسیار اثر گذار است.
علائم کم کاری تیروئید
- کم تحرکی
- لرزش شدید
- افزایش اشتها
- افزایش وزن
- تغییرات مو
- خواب آلودگی
- کاهش شدید وزن
- علائم پرکاری تیروئید
- افزایش ضخامت پوست
عفونت در دوران بارداری
یکی از بیماری های حین حاملگی که بسیار شایع می باشد عفونت است ، که به سلامت جنین و مادر آسیب های جدی را نیز وارد می کند. این نوع عفونت می تواند از لثه و یا نقاط دیگر بدن نیز اغاز شود و به مرور تاثیرات جدی و خطرناکی را بر روی جنین بگذارد. در صورت ابتلا به عفونت بانوان باید به منظور جلوگیری از اختلال مرکز عصب جنین و عدم رشد سر کودک ، بزرگ شدن کبد و تغییرات استخوانی فورا به پزشک مراجعه کنند.
کم خونی بانوان باردار
یکی از بیماری های حین حاملگی ، کم خونی زمانی در بانوان ایجاد می شود که گلبول های خون به مقدار کمی تولید شوند . در واقع آهن بخش اصلی از هموگلوبین خون بوده که وظیفه انتقال اکسیژن را نیز دارد. خانم های باردار در این مواقع نیاز به آهن بیشتری دارند ، زیرا برای فرایند رشد جنین و تکامل آن نیازمند خون کافی می باشد. بانوان در صورت داشتن علائمی همچون احساس ضعف و خستگی ، رنگ پریدگی و بی حالی ، تنگی نفس و غیره باید برای رفع کم خونی به پزشک حاذق و خوب در تهران مراجعه کنند.
اضطراب و افسردگی بانوان در بارداری
بهتر است بدانید که افسردگی در دوره بارداری می تواند علاوه بر سلامت مادر تاثیرات منفی بر روی سلامت جنین نیز بگذارد. افسردگی یکی از بیماری های حین حاملگی ، می تواند مستقیما بر تغییر مواد شیمیایی موجود در مغز جنین نیز تاثیرات منفی و مخربی نیز بگذارد.
متخصص زنان در مواجهه با مادران مبتلا به تیروئید چه اقداماتی انجام می دهد ؟
به توصیه بهترین متخصص زنان در تهران می بایست زنان پیش از دوره حاملگی ، آزمایش های تیروئید را انجام دهند تا در صورت کم کاری یا پرکاری غده تیروئید داروی مناسب برای آنان تجویز گردد. افزایش ید در نمک می تواند گواتر و کم کاری تیروئید را کنترل کند ، این مسئله در کشور ما با افزودن ید به نمک های خوراکی تا حدودی کنترل شده است. اما از آنجا که میزان کم کاری تیروئید در خانم ها بسیار بالا است ، بانوان باید قبل از بارداری آزمایش ها و بررسی های لازم به منظور تشخیص بیماری ها و اختلالات تیروئیدی را انجام دهند. متاسفانه کم کاری تیروئید در مادران باردار که یکی از بیماری های حین حاملگی است می تواند سبب عقب ماندگی جنین و بیماری کرتینیسم ( نوعی بیماری است که در آن نوزاد با زبانی بزرگ تر از حد معمول و ضریب هوشی و رشد پایین تر از حد طبیعی به دنیا می آید ) شود.
