سرطان تخمدان ، گروهی از بیماری هایی است که از تخمدان یا از نواحی مرتبط با مجرا فالوپین و روده ها سرچشمه می گیرد. خانم ها دارای دو تخمدان هستند که هر یک از آن ها در اطراف لگن قرار گرفته و این تخـمدان ها عمل تولید هورمون های زنانه و تخم را بر عهده دارند. مجرای فالوپین به صورت دو جفت بلند و مجراهای باریک در هر طرف لگن قرار دارد. بعد از اینکه افراد مواردی را تجربه می کنند باید خیلی سریع به دنبال بهترین متخصص زنان زایمان تهران دکتر شیرین نیرومنش باشند.
سرطان اپیتلیال نوعی بیماری است که ابتلا به انواع آن بسیار نادر بوده و سرطان تخمدان سروزی که نوعی HGSOC و با درجه بالا بسیار شایع است، باید تحت درمان جدی قرار بگیرد. سرطان لوله فالوپ و صفاق اولیه از جمله سرطان های درجه بالا و پایین محسوب می شود. یکی از چهار بافت بدن اپیتلیوم نام دارد و سطوح خارجی اندام ها و رگ های خونی و بسیاری از بافت های داخلی را پوشش می دهد. یکی از شایع ترین نوع بدخیم سرطان زنانه ، کنسر تخمدان اپیتلیال است که بیشتر در زنان بالای 65 سال دیده می شود. این سرطان ها بدخیم هستند و بافت های پوشاننده تخمدان و لوله فالوپ یا صفاق را درگیر می کنند.
امروزه تحقیقات نشان داده است که سرطان های سروزی با درجه بالا معمولا از لوله فالوپ شروع می شود و نزدیک به 7 سال طول می کشد تا به تخمدان ها برسد و بعد از آن به اندام های دیگر انتشار پیدا می کند. ابتدا به اندام های لگن و شکم منتشر می شود و فرد را دچار نفخ شدید و بزرگی شکم می کند که در این شرایط به سرطان بدخیم و پیشرفته مبتلا می شود. ناشناخته بودن این نوع سرطان باعث می شود با وجود مراجعه به پزشک خوب زنان ، دیر تشخیص داده شود و بیمار دچار مشکلات بزرگ تری شود. سازمان هایی در دنیا هستند که سعی دارند آگاهی پزشکان را نسبت به این نوع بیماری بالا ببرند تا این نوع سرطان قبلا از پیشرفت درمان شود.
تخمک ها در داخل تخمدان که در انتهای لگن قرار دارند رشد می کنند. گاهی اوقات در طی تخمک گذاری یک تخمک از لوله فالوپ عبور می کند و آزاد می شود ولی ممکن است این تخمک بعد ازعبور در داخل کیسه بماند و درآنجا تبدیل به کیست شود. کیست هایی که در اطراف تخمدان ایجاد می شود و علائم خاصی ندارد ، پزشک به آن اهمیت نمی دهد و این نوع اختلال خود به خود از بین می رود. کیست و یا تومور تخمدان دلیل بر داشتن سرطان نیست. این مشکل در بین زنان بسیار شایع است که در دوران باروری خود به این نوع کیست ها دچار شوند و بیشتر آن ها هرگز به سرطان تبدیل نمی شوند.
به طور کلی سرطان تخمدان معمولاً در مراحل اولیه بدون علامت است ، اما با پیشرفت بیماری ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
توجه به این نکته مهم است که این علائم ممکن است به دلایل دیگری نیز رخ دهند و وجود آن‌ها به تنهایی به معنای سرطان تخمدان نیست. اگر این علائم به مدت طولانی ادامه داشتند یا شدت یافتند ، مشاوره با پزشک توصیه می‌شود.
پزشک بعد از بررسی های اولیه و معاینه ، اگر مشکوک به کیست و یا تومور تخمدان شود سونوگرافی یا MRI را برای شما تجویز می کنند که در این شرایط بدخیم و خوش خیم بودن تومور مشخص می شود. همچنین آزمایش خون برای بررسی بیشتر سرطان ممکن است از بیمار گرفته شود. اگر سرطان تخمدان در بیمار به طور قطعی تشخیص داده شود پزشک چند گزینه درمانی را معمولا پیشنهاد می کند. این عارضه در تخمدان بیشتر به سابقه خانوادگی و جهش ژنتیکی بستگی دارد که فرد را درگیر می کند اما مرگ بر اثر این نوع سرطان نسبت 1 به 100 است اما کیست های تخمدان اغلب طی چند ماه خود به خود درمان می شوند. موارد تشخیص سرطان تخمدان عبارتند از:
معاینه فیزیکی : مهم است که هر شخصی بدن خود را بشناسد و زمانی که متوجه موردی غیرعادی شد ، به دکتر مراجعه کند. با توجه به اینکه دلایل سرطان تخمدان متفاوت می باشد ، علل پایدار بیش از دو تا سه هفته و آنالیز آن توسط پزشک کمک شایانی به تعیین شیوه درمانی می کند. برای تشخیص این عارضه ابتدا معاینه فیزیکی ، همچنین معاینه لگن و پرسیدن سوالاتی از بیمار برای اطلاع از وضعیت بیمار ، تشخیص صحیح و انتخاب بهترین درمان موثر می باشند که از جمله موارد ابتدایی است. معاینه لگنی به جهت بررسی رشد غیرطبیعی و یا بزرگ شدن لگن استفاده می شود.
معاینه و سونوگرافی لگن : سونوگرافی لگن ، نوعی آزمایش تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی ، تصویری از اندام‌های درون لگن ایجاد می شود. این روش اغلب با چندین آزمایش دیگر صورت می گیرد که موجب تایید وجود این عارضه می شود. سایر آزمایش‌های تصویربرداری که در تشخیص سرطان تخمدان موثر هستند شامل موارد زیر می باشند:
تست‌های غربالگری : آزمایش‌های غربالگری در بسیاری از انواع سرطان وجود دارد که می تواند آن را در مراحل اولیه تشخیص دهد. هرچند باید گفت که طبق تحقیقات ، هنوز غربالگری اهمیت بالایی در کاهش خطر سرطان تخمدان نداشته است. از جمله تست های غربالگری ، می توان پاپ اسمیر ، کولونوسکوپی ، ماموگرافی و غیره را نام برد.
لاپاراسکوپی : لاپاراسکوپی نوعی جراحی است که از طریق برشی کوچک در شکم و وارد کردن دوربینی نازک (لاپاراسکوپ) انجام می شود. پزشک از این طریق می تواند سرطان را بررسی و مرحله آن را مشخص کند و در بعضی شرایط نیز اقدام به حذف تومورهای تخمدان نماید.
آزمایش خون : با توجه به اینکه انجام آزمایش پس از بروز علائم صورت می گیرد. پزشک توسط آزمایش خون به بررسی میزان ماده (CA-125) می پردازد که اغلب سطوح بالای آن در خون می تواند نشانه سرطان تخمدان باشد. به همین جهت ، آزمایش خون برای تشخیص سرطان تخمدان با سایر آزمایش ها ارزیابی می شود.
جراحی : سرطان تخمدان نیز همانند سایر سرطان ها ، اغلب با جراحی و شیمی درمانی درمان می شود.
رابج ترین نوع تومور ، به عنوان سرطان مخاطی تخـمدان یا سرطان شناخته می شود.
دیگر انواع سرطـان تخمدان شامل تومور سلولی تخم و تومور طناب جنسی استرومال مانند تومور گرانولوزا استرومال و تومورهای سلولی سرتولی لیدیگ و تومور اندک بدخیم تخـمدان می باشد.
سرطان مخاطی تخمدان
تومور اندک بدخیم سرطان
وجود این عارضه در تخمدان ریشه سلول
نوع دیگر سرطان در تخمدان ها ، تومور طناب جنسی استورمال نام دارد. این نوع سرطان ، در بافت نگهدارنده درون خود تخـمدان رشد می کند ؛ همانند سلول تخـمدان ریشه سلول ، این سرطـان تخـمدان هم نادر است.این سرطان ، از انواع سلول های مختلف تخـمدان به وجود می آید و این سرطان حتی از سرطان های تومورهای مخاطی هم نادرتر هستند.
اولین روش برای درمان سرطان ، جراحی است یا ممکن است شامل روش هایی مانند عمل جراحی حذف رادیکال و تکنیک های روباتیک باشد. برخی روش های غیر جراحی هم ممکن است پیشنهاد داده شود. مانند شیمی درمانی یا هورمون درمانی.
شیمی درمانی
برای سرطان تخمدان ، شیمی درمانی معمولا به صورت خوراکی ( از طریق دهان ) ، به صورت وریدی ( از طریق ورید ) و یا مستقیما از طریق سوند به شکم و مثانه منتقل می شود.
هورمون درمانی
در درمان هورمون درمانی ، سلول های سرطانی تخـمدان که در حال رشد هستند ؛ مثل استروژن را بی بهره می کند.
حفظ انجماد تخمدان
حفظ انجماد تخـمدان ، مرحله ای است برای فریز کردن بافت تخـمدان قبل از آن که درمان سرطان آغاز شود. بنابراین زنان می توانند در آینده دارای فرزند شوند.
جراحی
معمولا جراحی ، اولین روش برای درمان سرطان تخمدان است. روش های جراحی مختلفی برای برداشتن تومور تخـمدان وجود دارد که یک از آن ها روش جلوگیری از باروری است.
درمان هدفمند
درمان دارویی هدفمند که مختص جلوگیری سلول های تومور از تعمیر مجدد خود هستند ، اغلب برای درمان سرطان تخمدان نیز استفاده می شود. در بسیاری از موارد ممکن است که علائم و نشانه ها ، به دلیل موارد دیگری به غیر از موارد سرطـان رخ داده باشد. اما تنها و بهترین راه برای تشخیص آن این است که به بهترین پزشک متخصص زنان تهران مراجعه کنید تا هرچه سریع تر علت و نوع بیماری شما تشخیص داده شود.
عواملی وجود دارند که باعث می شوند که خطر بروز سرطان تخمدان درافراد افزایش یابد.
بالا رفتن سن : این مساله قادر به بالا بردن ریسک بروز سرطان است. زیرا این بیماری معمولا در سنین بالا بیشتر مشاهده می شود.
سابقه خانوادگی سرطان تخمدان : افرادی که در خانواده انان این بیماری وجود داشته بیشتر در معرض این خطر قرار دارند.
اضافه وزن یا چاقی مفرط: چاقی مفرط یا اضافه وزن در افراد می تواند خطرات بسیاری را پدیدآورد که از جمله انان احتمال ابتلا به سرطان در زنان می باشد.
اندومتریوز: این عارضه می تواند خود منجر به بروز این سرطان باشد.
ناباروری : در صورتی که شخص دچار ناباروری باشد ریسک ابتلا به این عارضه نیز در او بالا می رود.
استفاده از قرص های ضدبارداری : در برخی از موارد پزشک استفاده از قرص های ضد بارداری را برای اشخاص توصیه می کنند که قادر به پایین اوردن خطر ابتلا به سرطان تخمدان می باشد.
صحبت کردن در مورد ریسک های خطر با متخصص زنان و زایمان: در صورتی که سابقه ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان را در خانواده خود دارید باید در این خصوص حتما به بهترین پزشک دکتر نیرومنش در تهران اطلاع دهید.این موضوع می تواند به شناسایی مسزان خطر ابتلا در شما کمک کند . در این حالت با مراجعه به یک مشاور ژنتیک می توانید این ریسک را تاحدودی کاهش دهید. در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد این امکان وجود دارد که جراح برای پیشگیری از سرطان تخمدان عمل خارج کردن تخمدان را در فرد انجام دهد.
تا به امروز راه قطعی برای پیشگیری از عارضه سرطان تخمدان پیدا نشده است اما می توان با بکارگیری برخی از روش ها تا حدود زیادی خطر ابتلا به این عارضه را کاهش داد.