کیست تخمدان
تخمدان ها بخشی از سیستم تولید مثل زنان هستند که درپایین شکم و دو طرف رحم قرار دارند و هر کدام به اندازه و شکل یک بادام هستند. تخمک در تخمدان رشد می کند و بالغ می شود ، سپس در دوره باروری چرخه ماهانه ترشح می شود. گاهی اوقات ، کیسه ای پر از مایع به نام کیست در یکی از تخمدان ها ایجاد می شود. بسیاری از زنان در طول زندگی خود حداقل به یک کیست تخمدان مبتلا می شوند ؛ لازم به ذکر است که در بیشتر موارد ، کیست ها بدون درد و بی خطر هستند. جهت چک آپ ماهیانه بهتر است به بهترین متخصص زنان و زایمان ، دکتر شیرین نیرومنش مراجعه کنید.
علائم کيست تخمدان
به طور کلی بیشتر کیست های تخمدان ، علائمی ایجاد نمی کنند و بدون مداخله پزشکی از بین می روند. با این حال ، کیست بزرگ تخمدان ؛ به خصوص آن هایی که پاره شده اند ، می توانند علائم جدی ایجاد کرده و باعث درد لگن ( دردی مبهم یا تیز در قسمت پایین شکم در کنار کیست ) ، سنگینی در شکم و نفخ شکم شود.توجه داشته باشید که علائم کيست تخمدان ، می توانند با رشد کیست ظاهر شوند و معمولا شامل موارد زیر هستند :
- نفخ شکم یا تورم
- حرکات روده ای دردناک
- درد لگن قبل یا در طول چرخه قاعدگی
- مقاربت دردناک
- درد در کمر یا ران ها
- حساسیت پستان
- تهوع و استفراغ
از علائم شدید کيست تخمدان که نیاز به فوریت پزشکی دارند ؛ می توان درد شدید لگن ، تب ، ضعف یا سرگیجه ، تنفس سریع و پی در پی را نام برد. این علائم می توانند پارگی کيست یا پیچ خوردگی تخمدان را نشان دهند و در صورتی که به موقع درمان نشوند ، می توانند عواقب جدی به همراه داشته باشند.
درمان کیست تخمدان
ممکن است پزشک پیشنهاد دهد که کیست کوچک شود یا به طور کامل برداشته شود. برداشتن کیست در صورتی انجام می شود که روز به روز در حال بزرگتر شدن باشد و خود به خود از بین نرود.
قرص های جلوگیری از بارداری
پزشک ممکن است برای جلوگیری از کیست های تخمدان از این قرص های خوراکی استفاده کند. دراین روش با تجویز قرص های حاوی هورمون منجر به توقف تخمک گذاری و جلوگیری از تشکیل کیست در آینده خواهند کرد. داروهای ضد بارداری خوراکی نیز می توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهند. خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان یائسه بیشتر است.
جراحی
جراحی معمولا به دو دسته تقسیم می شود و پزشک با توجه به اندازه کیست و جوری که توسط امواج صوتی به نظر می رسد یکی از روش های زیر را برای جراحی افراد برمی گزیند.
لاپاراسکوپی
این روشی است که در آن پزشک دستگاه کوچکی را از طریق یک برش کوچک در شکم وارد می‌کند. او اندام های تناسلی و حفره لگن را با استفاده از دستگاه مشاهده می کند. پزشک می تواند کیست را از طریق برش های کوچک خارج کند.
لاپارتومی
اگر کیست بزرگ باشد، پزشک می تواند کیست را از طریق یک برش بزرگ در شکم شما با جراحی خارج کند. آنها بیوپسی فوری انجام می دهند و اگر تشخیص دهند که کیست سرطانی است، ممکن است هیسترکتومی را برای برداشتن تخمدان ها و رحم انجام دهند.
عوارض کيست تخمدان
بیشتر کيست های تخمدان ، خوش خیم ( غیرسرطانی ) هستند و به طور طبیعی و بدون درمان از بین می روند.اگرچه کيست های تخمدان ، علائم کمی ایجاد می کنند ؛ اما با این وجود ، پزشک ممکن است در معاینه معمول توده کيستیک تخمدان را تشخیص دهد.پیچ خوردگی تخمدان ، یکی از عوارض نادر کيست تخمدان است.
زمانی که کيست بزرگ ، باعث پیچ خوردن تخمدان یا حرکت از موقعیت اصلی خود می شود ، خونرسانی به تخمدان قطع شده و در صورت عدم درمان می تواند باعث آسیب یا مرگ بافت تخمدان شود.پیچ خوردگی تخمدان اگرچه غیر معمول است ، اما تقریبا 3 درصد جراحی های اورژانس زنان را تشکیل می دهد.پارگی کیست ، یکی دیگر از عوارض کيست تخمدان می باشد که می تواند باعث درد شدید و خونریزی داخلی شود.این عارضه ، خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد و در صورت عدم درمان می تواند زندگی فرد را تهدید کند.
تشخیص کيست تخمدان
بهترین متخصص زنان تهران ، کيست تخمدان را در معاینه معمول لگن تشخیص می دهد و ممکن است متوجه تورم یکی از تخمدان ها شود و برای تایید وجود کيست ، سونوگرافی درخواست نماید.سونوگرافی ؛ به تعیین اندازه ، محل ، شکل و ترکیب جامد یا مایع پر شده کيست کمک می کند. سی تی اسکن و ام آر آی نیز در تشخیص کيست تجویز می شوند.اگر در وضعیت شما تغییری ایجاد نشود یا اندازه کيست افزایش یابد ؛ متخصص زنان ، آزمایشات اضافی ؛ شامل تست بارداری ، آزمایش سطح هورمون و آزمایش خون CA-125 را برای غربالگری سرطان تخمدان تجویز می نماید.
پیشگیری از کیست تخمدان
کیست تخمدان معمولا قابل پیشگیری نیست اما مراجعه به موقع به متخصص زنان و زایمان و چک آپ های منظم می تواند به تشخیص زود هنگام منجر شود. در صورتی که هر کدام از علائم زیر را دارید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
- تغییرات در چرخه قاعدگی شما
- درد لگنی مداوم
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل
- احساس پربودن شکم
چه مواردی ممکن است شانس بروز کیست تخمدان را افزایش دهند:
مشکلات هورمونی : این موارد شامل مصرف داروی باروری کلومفن است که برای تخمک گذاری مصرف می شود.
بارداری : گاهی اوقات کیست ها هنگامی تخمک گذاری در دوره بارداری در شکم باقی می مانند.
اندومتروزیس: این شرایط موجب سلولهای اندومتربیرون از رحم رشد نمایند .
یک عفونت لگنی شدید : در صورتی که عفونت در لگن پخش شود موجب بروز کیست خواهد شد.
ابتلا به عفونت لگنی در گذشته : در صورتی که یک بار این اتفاق برای شما روی داده باشد مجددا نیز این امکان وجود دارد.
کیست های تخمدان و ناباروری
کیست تخمدان ممکن است باعث جلوگیری از بارداری در افراد شود .در صورتی که برای خارج کردن کیست ها به جراحی نیاز داشته باشید جراح سعی می کند تا در حد امکان قابلیت بارداری در شما حفظ شده باقی بماند و در طی جراحی تنها کیست یا یکی از تخمدان ها را خارج کند. در برخی از موارد نیاز به برداشتن هر دو تخمدان وجوددارد که البته باید به خاطر داشته باشید که حتما پیش از انجام پروسه باید با پزشک در خصوص مساله بارداری در آینده صحبت نمایید.
