مراقبت ها در دوره یائسگی

مراقبت ها در دوره یائسگی : تغییراتی که در دوران قبل از یائسگی و خود ایام یائسگی رخ می دهد غالبا ناشی از تغییرات هورمون های تخمدان و کاهش استروژن می باشد. ( متخصص زنان و زایمان تهران )

پروسه قبل از یائسگی ؛ تقریبا از 2 الی 8 سال پیش از شـروع یائسگی ، آغاز می گردد و تا یکسال پس از آخرین سیکل قاعدگی به طول می انجامد.

لازم به ذکر است که منظور از یائسگی ، ختم سیکل ماهیانه می باشد.

صحبت های دکتر شیرین نیرومنش ، بهترین متخصص زنان تهران درباره یائسگی

 

عواقب کاهش استروژن

به طور کلی ، بدن انسان برای این که متابولیسم منظمی داشته باشد به ویتامین D ، کلسیم و همچنین هورمون استروژن به میزان کافی نیاز دارد.

استروژن ؛ تامین کننده بستر استخوانی بدن می باشد و چنانچه این هورمون کاهش یابد ، فرد دچار تحلیل بافت استخوانی و به دنبال آن پوکی استخوان خواهد شد.

همچنین کاهش تولید هورمون استروژن ؛ منجر به این می شود که فرد در سنین بالا در هنگام حرکت مفاصل و عضلات ، احساس درد مداوم نماید.

لازم به ذکر است که استروژن ، عملکرد قلب و عروق را بهبود می بخشد ، لذا چنانچه این هورمون در دوران یائسگی به میزان کافی دریافت نشود ؛ منجر به افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی در این افراد خواهد شد.

از آن جا که دستگاه گوارش نیز برای کارکرد صحیح ، به هورمون استروژن نیاز دارد ؛ باید گفت که به دلیل افت استروژن در دوران یائسگی ، اغلب بانوان یائسه با نفخ شدید شکم روبرو هستند.

از دیگر پیامدهای کاهش استروژن می توان به خشکی اندام تناسلی و در پی آن مقاربت دردناک اشاره نمود.

افزایش احتمال ابتلا به سرطان رحم و آندومتر نیز از دیگر عوارض کاهش استروژن می باشد.

لازم به ذکر است که می توانید با مصرف داروهایی که پزشک برای تان تجویز می نماید و همچنین با دریافت مواد معدنی مورد نیاز بدن و انجام فعالیت های ورزشی ؛ در راستای پیشگیری از کاهش هورمون استروژن اقدام نمایید.

تغییرات دوران یائسگی

همانطور که گفتیم ؛ تغییرات دوران یائسگی ، در اثر تغییرات هورمونی اتفاق می افتند و معمولا با علائم ذیل همراه است:

• گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• خشکی واژن
• اختلالات غدد
• پوکی استخوان
• اختلال در خواب
• تغییر خلق و خو
• درد در هنگام مقاربت
• احتمال ابتلا به دیابت
• تغییرات اندام تناسلی
• ریزش مو و افتادگی پوست
• احتمال ابتلا به سرطان

مراقبت ها در دوره یائسگی از قرار ذیل می باشد :

• اختلالات غده تیروئید در دوران یائسگی

در حالت کلی ، با بالا رفتن سن ، عملکرد غده تیروئید کاهش یافته و از این رو احتمال بروز علائم کم کاری تیروئید در این دوران وجود دارد.

بنابراین می بایست در بانوان یائسه ، فعالیت غده تیروئید مورد آنالیز قرار گیرد.

• ابتلا به دیابت در دوران یائسگی

لازم به ذکر است که احتمال بروز دیابت در سنین بالای 40 سال ، بیش از سایر رده های سنی می باشد ؛ لذا بانوان یائسه بایستی از لحاظ ابتلا به بیماری دیابت نیز مورد بررسی ادواری قرار گیرند.

• تغییرات اندام تناسلی در دوران یائسگی

متاسفانه کاهش استروژن در دوران یائسگی ، منجر به نازک شدن مخاط و دیواره های واژن ( آتروفی واژن ) شده و این امر سبب درد در حین مقاربت جنسی ، تنگی و خارش واژن می گردد.

آتروفی واژن بر روی کیفیت زندگی ، اثر سوء می گذارد و به عنوان مثال فرد را با عفونت مجاری ادرار ، سوزش ادرار ، بی اختیاری ادرار و عفـونت مکرر مثانه مواجه می کند.

مشکل آتروفی واژن ، با مصرف استروژن های موضعی تا حدودی قابل درمان می باشد.

• تغییر خلق وخو در دوران یائسگی

اختلالات خلق وخو از دیگر علائمی است که در دوران یائسگی بروز می کند و با روانکاوی و دارودرمانی می توان تا حدود زیادی آن را کنترل کرد.

• احتمال ابتلا به سرطان در دوران یائسگی

خشکی واژن و آتروفی واژن در دوران یائسگی ، ممکن است سبب لکه بینی در این دوران شود.

از آن جا که خونریزی بعد از یائسگی ، می تواند دالّ بر ابتلا به بیماری های بدخیم باشد ؛ لذا بانوان باید در این دوران از نظر ابتلا به سرطان رحم ، دهانه رحم و تخمدان مورد بررسی واقع شوند.

از این رو جهت بررسی دهانه رحم می بایست همه خانم ها پس از 21 سالگی نسبت به انجام تست پاپ اسمیر اقدام نمایند.

لازم به ذکر است که در صورت مشاهده خونریزی غیر طبیعی در دوران یائسگی ، انجام سونوگرافی واژینال به منظور بررسی ضخامت رحم و سایز تخمدان ها ؛ بسیار ضروری می باشد.

توجه داشته باشید که شایع ترین سرطان در میان خانم ها ، سرطان سینه می باشد که احتمال ابتلا به آن از 50 سالگی به بعد افزایش می یابد.

بنابراین خانم های یائسه در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند و جهت پیشگیری از آن توصیه می شود از سن 40 سال به بعد تمامی بانوان ، نسبت به انجام ماموگرافی هر دو سال یکبار و پس از 50 سالگی به صورت سالیانه اقدام نمایند.

• پوکی استخوان در دوران یائسگی

پوکی استخوان یکی از علائم دوران یائسگی است که در اثر کاهش هورمون استروژن رخ می دهد.

از این رو باید میزان تراکم استخوان ؛ در خانم های یائسه و نیز بانوان 65 سال به بالا طی هر پنج سال یکبار ، انجام گیرد.

ورزش ، بهترین راه جهت درمان پوکی استخوان در هر رده سنی می باشد.

ترک عادات نادرست غذایی ، مصرف ویتامین D و داروهای مکمل کلسیم ( البته با تایید پزشک ) ، نیز در درمان این عارضه بسیار اثرگذارند.

• مراقبت های پوستی در دوران یائسگی

هورمون استروژن در قوام و استحکام پوست و مو تاثیر بسزایی دارد. کاهش این هورمون در دوران یائسگی ، سبب افتادگی پوست و نیز ریزش مو می شود.

به طور کلی کلاژن سازی در دوران یائسگی، دچار افت شده و به این ترتیب چربی پوست کاهش می یابد و پوست قابلیت ارتجاعی خود را از دست داده و دچار افتادگی می شود.

بنابراین باید در دوران یائسگی از خشکی پوست جلوگیری کرده و با مصرف خوراکی های حاوی آنتی اکسیدان همچون سبزیجات و میوه ها ، کنجد ، بادام زمینی ، سویا و نیز از طریق آبرسانی و استفاده از روغن های طبیعی به حفظ رطوبت پوست کمک کنید.