برش های سزارین | انواع ، مزایا ، معایب و مراقبت ها
در عمل سزارین ، برش هایی روی شکم و رحم مادر ایجاد می شود تا نوزاد به دنیا بیاید. نوع این برش های سزارین نقش مهمی در روند زایمان ، سرعت بهبودی و احتمال بروز عوارض دارد. دو نوع اصلی برش در سزارین شامل برش عمودی و افقی است که هر کدام بسته به شرایط مادر و جنین انتخاب می شود. شناخت مزایا و معایب هر نوع برش ، به مادر کمک می کند با دیدی آگاهانه تر در مسیر درمان بعد از زایمان قدم بردارد. همچنین ، انتخاب نوع بخیه یا روش بستن زخم توسط متخصص زنان و زایمان تهران ، در بهبودی و ظاهر نهایی جای زخم تأثیر دارد.
انواع برش های سزارین
برش های عمودی و افقی دو نوع اصلی برش ها در زایمان سزارین است که در ادامه به شرح بیشتری از هر یک پرداخته ایم. برش‌های عمودی معمولاً زمانی انجام می شوند که شرایط اورژانسی وجود دارد یا پزشک نیاز به دسترسی سریع و مستقیم به رحم دارد. این نوع برش به طور کلی به دو نوع تقسیم می شود:
🔸 برش عمودی کلاسیک (Classical Vertical Incision)
در این روش از اتمام بارداری ، برشی در راستای خط وسط شکم و از ناحیه بالای رحم تا قسمت پایینی آن ایجاد می شود. این برش معمولاً در مواقع خاص مانند زایمان های بسیار زودرس یا شرایط اورژانسی که نوزاد باید در سریع ترین زمان ممکن خارج شود ، کاربرد دارد. دسترسی بسیار سریع به جنین از مزایای این نوع برش است. مناسب برای موقعیت هایی است که رحم به دلایلی غیرمعمول بزرگ یا کشیده است ( مانند بارداری های چند قلویی یا ناهنجاری های رحمی ). در شرایطی که سایر انواع برش ها پاسخگو نیستند مناسب است.
از معایب آن می توان به ایجاد زخم بزرگ تر و عمیق تر ، افزایش احتمال خونریزی ، عفونت و تشکیل اسکار ، نیاز به مراقبت بیشتر پس از جراحی ، محدودیت در زایمان طبیعی در آینده اشاره داشت. در اکثر موارد ، زایمان های بعدی نیز باید سزارین باشد.
🔸 برش عمودی مدرن (Low Vertical Incision)
این برش نیز به صورت عمودی است ، اما در قسمت پایین تر شکم ( زیر ناف ) و روی بخش پایینی رحم انجام می شود. این نوع برش ، در مقایسه با نوع کلاسیک ، آسیب کمتری به بافت ها وارد می کند و دوره بهبودی کوتاه تری دارد. از مزایای آن می توان به بهبودی سریع تر نسبت به برش کلاسیک ، درد و اسکار کمتر ، مناسب برای مادرانی با شرایط جسمی خاص مانند چاقی اشاره داشت. در برخی مواقع اورژانسی ، ممکن است دید و دسترسی جراح محدود تر باشد یا در صورت نیاز به زایمان سریع ، ممکن است زمان برتر از نوع کلاسیک باشد که این موارد از جمله معایب این روش است.
برای دریافت مشاوره تخصصی از دکتر شیرین نیرومنش، فرم زیر را تکمیل کنید.
برش‌های افقی در سزارین
برش افقی، رایج ترین نوع برش در عمل سزارین است و اغلب زمانی انجام می شود که زایمان در شرایط پایدار و بدون خطر خاصی دنبال می شود. این برش ها نیز به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
🔸 برش افقی کلسی ( Low Transverse Incision )
این نوع برش که به اصطلاح برش بیکینی نیز نامیده می شود ، در بخش پایینی شکم و تقریباً روی خط رویش مو انجام می‌شود. این روش ، محبوب ترین نوع برش در سزارین های امروزی است. مزایای این روش شامل :
- زخم در ناحیه ای پنهان و کم دید است، بنابراین از نظر زیبایی بهتر است.
- درد کمتر پس از عمل
- احتمال پارگی کمتر در زایمان های بعدی
- امکان زایمان طبیعی پس از سزارین در برخی موارد (VBAC)
معایب این روش این است که در شرایط اورژانسی دسترسی سریع به جنین دشوارتر است. گاهی نیاز به زمان بیشتری برای خارج کردن نوزاد وجود دارد.
🔸 برش افقی بی کلسی (High Transverse Incision)
این نوع برش در ناحیه بالاتری از شکم ایجاد می شود ، جایی که جراح دسترسی بیشتری به رحم دارد. به ویژه در موارد خاص مانند وجود چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن ، توده های رحمی یا شرایط آناتومیکی غیرطبیعی. دید و دسترسی بهتر به بافت های داخلی رحم ، مناسب برای مواردی که عمل های جراحی قبلی در ناحیه تحتانی شکم انجام شده و بافت ها دچار چسبندگی شده اند از مزیت های آن بوده و اینکه زخم بزرگ تر و بیشتر در معرض دید است یا احتمال بیشتری برای عفونت ، خونریزی و تشکیل اسکار دارد از معایب این روش محسوب می شود. به طور کلی گزینه ای کمتر توصیه شده برای زایمان های غیر اورژانسی می باشد.
انتخاب نوع برش مناسب
پزشک با توجه به شرایط فیزیکی مادر ، وضعیت جنین و سوابق پزشکی ، نوع برش زایمان سزارین را انتخاب می کند. برش عمودی معمولاً برای مادرانی با اضافه وزن یا چاقی مفرط ، افراد با زایمان زودرس یا شرایط اورژانسی و مواردی که دسترسی سریع به رحم نیاز است مناسب می باشد.
برش افقی برای افرادی که به دنبال بهبودی سریع تر و جای زخم کمتر هستند ، کسانی که در زایمان های قبلی برش افقی داشته اند و مادرانی با شرایط پزشکی پایدار و بدون نیاز به اقدام اورژانسی هستند انتخاب می شود.
روش های بستن برش در سزارین
بستن صحیح محل برش نقش مهمی در روند بهبودی ، کاهش عوارض و زیبایی پوست دارد. سه روش اصلی وجود دارد: استاپلر ( منگنه جراحی ) : روش سریع و رایجی است که با استفاده از منگنه های فلزی انجام می شود. هرچند ساده و سریع است ، اما احتمال باقی ماندن اسکار ( جای زخم ) بیشتر از سایر روش هاست.
بخیه: روش سنتی و دقیق تری که با نخ مخصوص انجام می شود. اگرچه زمان بر است ، ولی در بیشتر موارد باعث کاهش عوارض و اسکار می شود.
چسب جراحی : در این روش ، چسب مخصوص روی برش زده شده و با پانسمان شفاف پوشانده می شود. این روش برای پوست های نازک یا برش های کوچک مناسب است و به بهبود سریع تر کمک می کند.
کلام آخر
نوع برش سزارین تأثیر مستقیمی بر ظاهر نهایی شکم ، میزان ماندگاری اسکار و سرعت بهبودی دارد. برش های افقی به ویژه نوع کلاسیک ، معمولاً جای زخم ظریف تری دارند و با گذشت زمان کمتر دیده می شوند. در مقابل ، برش های عمودی ممکن است اسکار واضح تری به جا بگذارند و روند ترمیم طولانی تری داشته باشند. انتخاب نوع برش باید متناسب با شرایط پزشکی مادر و اورژانسی بودن زایمان باشد. در نهایت ، مراقبت صحیح پس از جراحی نقش مهمی در زیبایی و ترمیم پوست ایفا می کند.
