سونوگرافی غربالگری

سونوگرافی غربالگری مجموعه ‌ای از آنالیزهای آزمایشگاهی و سونوگرافی است که در مرحله اول و دوم حاملگی و جهت دسته بندی مادران باردار از حیث برخی نقایص جنین و سندرم در گروه های پرخطر و کم خطر انجام می گیرد. دکتر شیرین نیرومنش بهترین متخصص زنان در تهران ، مقاله زیر را جهت کسب اطلاعات بیشتر شما تهیه کرده ، می توانید با مطالعه دقیق با تمامی جوانب این پروسه آشنا شوید.

سونوگرافی غربالگری به چه کسانی توصیه می شود ؟

از آنجا که نقایص و سندرم های مورد بررسی در تست های غربالگری حتی برای خانواده هایی که سابقه ژنتیکی ندارند نیز به میزان کافی مشهود است ، لذا توصیه می شود تمامی مادران باردار در هر رده سنی این تست ها را انجام دهند.

سونوگرافی غربالگری مرحله اول

زمان توصیه شده توسط بهترین پزشک در تهران دکتر نیرومنش ، جهت انجام سونوگرافی غربالگری مرحله اول در سه ماهه ابتدایی بارداری می باشد یعنی از 11 هفته لغایت 13 هفته و 6 روز ، چرا که با انجام غربالگری در این دوران می توان احتمال ریسک سندرم داون ( تریزومی 21 ) ، ( تریزومی 18 ) و ( تریزومی 13 ) را معین نمود.این مرحله از غربالگری شامل یک آزمایش خون و سونوگرافی می باشد که به منظور بررسی ضخامت پشت گردن جنین از طریق سونوگرافی ان تی ( NT ) و نیز وجود استخوان بینی از طریق سونوگرافی ان بی ( NB ) ، انجام می گیرد. توجه داشته باشید که ضرورت انجام سونوگرافی و آزمایش خون همراه با هم از این حیث است که دقت سونوگرافی ان تی در تشخیص ناهنجاری های مادرزادی به تنهایی 75 درصد است اما در صورتی که با آزمایش خون به طور همزمان انجام گیرد ، صحت آن به 85 درصد خواهد رسید.

سونوگرافی ان تی چیست ؟

سونوگرافی ان تی ، نیز مانند سونوگرافی غربالگری های معمولی از روی شکم انجام می شود ، البته به ندرت نیاز به سونوگرافی واژینال لازم می باشد تا دید بهتری از جنین به دست آید که هیچ خطری برای جنین و مادر ندارد. در این سونوگرافی با روشی خاص و دقیق و از طریق بزرگنمایی ضخامت پشت گردن جنین و همچنین وجود استخوان بینی در جنین مورد بررسی قرار می گیرد. به عنوان مثال عدد ان تی برای ضخامت پشت گردن در جنین هایی که به سندروم داون مبتلا هستند افزایش می یابد. همچنین مشاهده استخوان بینی در جنین علامت خوبی می باشد در حالیکه عدم مشاهده آن مستلزم پیگیری خواهد بود. لازم به ذکر است که در برخی ناهنجاری های مادرزادی چون سندرم داون ، تیغه استخوان بینی جنین تشکیل نمی شود. چنانچه آزمایشات انجام شده هیچ گونه مشکلی نداشته باشند اما عدد ان تی بیشتر از حد مشخص باشد ، انجام سایر آزمایشات تکمیلی یا آمینوسنتز ضروری می باشد. بنابراین ذره ای خطا در اندازه گیری عدد ان تی می تواند نتیجه غربالگری را تحت الشعاع قرار دهد. تمامی خانم ها در هر سنی به جز سونوگرافی مرحله اول یا ان تی ، می بایست سونوگرافی مرحله دوم یا آنومالی اسکن را نیز انجام دهند.

نتایج سونوگرافی غربالگری مرحله اول

در حالت کلی نتیجه سونوگرافی غربالگری مرحله اول برگرفته از سن مادر ، آزمایش های انجام شده و نتیجه سونوگرافی می باشد.  همچنین حاکی از آن است که آیا انجام سایر تست های تشخیصی برای مادر ضرورت دارد یا خیر؟

با انجام سونوگرافی غربالگری مرحله اول می توان به موارد ذیل پی برد :

• سن حاملگی
• زنده بودن جنین
• شنیدن ضربان قلب جنین
• حاملگی های دوقلو
• احتمال وجود سندرم داون
• اختلالات ژنتیکی و کروموزومی
• احتمال بیماری های تریزومی 18 و تریزومی 13

به طور کلی با انجام سونوگرافی غربالگری ضروری توسط پزشک زنان خوب دکتر شیرین نیرومنش در تهران ، دوران بارداری مواردی نظیر بارداری خارج از رحم ، سقط جنین ، سن بارداری نامشخص ، علل خونریزی های واژن ، حاملگی چند قلو ، اندازه گیری سطح آمنیوتیک ، وضعیت رشد جنین و ضرورت نیاز به انجام سزارین مورد بررسی قرار گرفته و مشخص می شوند.

سونوگرافی غربالگری مرحله دوم

زمان انجام غربالگری مرحله دوم حدودا طی هفته های 18 الی 22 بارداری می باشد چرا که در این دوران موفولوژی تمامی اندام های جنین تکامل یافته و انجام ارزیابی دقیق از ساختار آناتومیک جنین امکان پذیر خواهد بود. در غربالگری مرحله دوم از رحم مادر و جنین او اسکن انجام می گیرد.

با انجام سونوگرافی غربالگری مرحله دوم می توان به موارد ذیل پی برد :

1. تعیین لب شکری
2. تعیین جنسیت قطعی جنین
3. بررسی صورت و چهره جنین
4. بررسی ستون فقرات به لحاظ طولی و عرضی جهت اطمینان از قرارگیری کلیه استخوان ها در یک راستا
5. سونوگرافی غربالگری و بررسی بخش های مختلف جنین از قبیل اندازه محیط سر HC ، اندازه محیط شکم AC و اندازه استخوان ران  FL
6. بررسی همه اجزای جنین مانند قلب ، ریه ، شکم ، سر ، دست ، پا ، انگشتان وغیره جهت تشخیص بیماری های مرتبط با آن ها
7. تشخیص زود هنگام بیماری های بسیار خطرناک مادرزادی که در صورت عدم تشخیص به موقع ممکن است به اختلال رشد فیزیکی ، عقب ماندگی ذهنی و حتی مرگ جنین بیانجامند.
8. بررسی جفت آمنیوتیک و ارزیابی بند ناف ( لازم به ذکر است که احتمال دارد جفت در دیواره قدامی یا دیواره خلفی رحم یا نزدیک بالا یا پایین رحم قرار  گرفته باشد ، در صورتی که جفت پایین باشد می بایست یک سونوگرافی دیگر در سه ماهه سوم بارداری و به منظور ارزیابی و بررسی موقعیت جنین و جفت انجام گیرد. )

سونوگرافی های یکپارچه غربالگری

بهتر است بدانید که در این نوع سونوگرافی غربالگری یکپارچه ، غربالگری در مرحله اول و قسمتی دیگری از آن در مرحله دوم  انجام خواهد شد. که این نوع بررسی با استفاده از سونوگرافی در مقایسه با تست های غربالگری در سه ماهه اول و دوم حساس تر می باشند ، که به منظور تشخیص سندروم داون ، تریزومی 18 و 13 و اختلالات موجود در لوله عصبی جنین بکار گرفته می شود.

غربالگری متوالی

پس از آن که سونوگرافی  در سه ماهه اول بارداری انجام شد ، به سه گروه ریسک بالا ، ریسک متوسط و ریسک پایین تقسیم خواهند شد. افرادی که جز گروه ریسک بالا می باشند باید برای تست تشخیص CVS5 فرستاده می شوند. افرادی که در گروه ریسک متوسط می باشند می توانند برای اطمینان سونوگرافی غربالگری کوآد را نیز انجام دهند. اما گروه با ریسک پایین دیگر نیازی به غربالگری نخواهند داشت.

سونوگرافی واژینال

با بکارگیری از سونوگرافی غربالگری واژینال پزشک خوب در تهران دکتر شیرین نیرومنش می تواند جنین را به خوبی ببیند و ان را اندازه گیری کند و در برخی مواقع نیز می تواند بفهمد که ایا جنین دو قلو است و یا سه قلو. همچنین با بکارگیری از این روش می توان واژن ، دهانه رحم و لوله فالوپ ، تخمدان و موارد دیگر را نیز مورد بررسی قرار داد.

علت بکارگیری از سونوگرافی غربالگری چیست؟

در گذشته سونوگرافی از جمله روش های ضروری برای بارداری های پر خطر بکارگرفته می شد. اما امروزه یکی از موارد مراقبتی و معمول در میان بانوان باردار نیز می باشد. در طول سونوگرافی غربالگری با کمک امواج صوتی که از بافت ها و استخوان های کودک منعکس می شود ، می توان موقعیت و شکل کودک را مشاهده کرد. با بکارگیری این روش بانوان می توانند به مواردی که ادامه به آن ها اشاره می شود دست یابند.

• مشخص شدن تاریخ زایمان
• تشخیص وجود بارداری خارج از رحم
• تشخیص تعداد جنین های موجود در رحم
• ثبت و بررسی ضربان قلب و تنفس جنین
• تشخیص ساختار های نشان دهنده سندروم
• تشخیص هر گونه مشکلات مادرزادی در جنین
• بررسی مایع آمنیوتیک موجود در رحم بانوان
• کمک به پزشکان جهت آزمایش مشکلات موجود
• بررسی میزان رشد طبیعی و غیر طبیعی جنین

نتیجه حاصل از این آزمایشات چه زمانی مشخص می شود؟

تکنسین هایی که در حال مشاهده موارد موجود با استفاده از سونوگرافی غربالگری می باشند قادر به بررسی موارد و مشکلات خواهند بود ، در غیر این صورت با بررسی پزشک ممکن است یک هفته زمان ببرد. موارد بررسی شده می تواند در همان روز به افراد تحویل داده شود ، اما با بررسی دقیق پزشک زمان برده و پس از گذشت چند روز باید آن را دریافت کرد.

آیا انجام غربالگری ضروری می باشد؟

انجام سونوگرافی غربالگری بسیار کم خطر و ایمن می باشد. حال به خود فرد بستگی دارد که آیا می خواهد ان را انجام دهد و یا نه. البته در صورت مراجعه به بهترین متخصص زنان در تهران ، و نیاز به انجام ان ضروری است که بانوان مرتبا و در زمان های مشخص شده آزمایشات لازم را نیز انجام دهند.

در خاتمه باید خاطر نشان نمود به طور کلی مقصود از سونوگرافی غربالگری جنین ، مجموعه آزمایشات و سونوگرافی هایی است که طی مراحل مختلفی صورت می گیرد و هدف از آن غربال مادران باردار از منظر برخی نقایص جنین و سندرم ها می باشد تا بر این اساس بتوان آن ها را در گروه های کم خطر یا پرخطر بارداری دسته بندی کرد. مادران باردار می توانند با انجام سونوگرافی به موقع و دقیق از سلامت جنین خود اطمینان حاصل نمایند.